Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w szkole polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w szkole, w celu wspierania potencjału rozwojowego ucznia i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu szkoły oraz w środowisku społecznym.
Ważnym aspektem udzielania uczniowi pomocy psychologiczno- pedagogicznej jest współpraca z rodzicami dziecka – na każdym etapie postępowania . Współpraca należy do najtrudniejszych wymiarów relacji międzyludzkich. Jest trudnym obszarem, gdyż wymaga rezygnacji z celów własnych, podrzędnych, na rzecz nadrzędnego. Wszechstronny rozwój dziecka jednak wydaje się celem priorytetowym zarówno szkoły jak i rodziców, dlatego tak istotna staje się efektywna współpraca pomiędzy tymi podmiotami. Współpracę szkoły z rodzicami regulują następujące akty prawne:
Konwencja o Prawach Dziecka
Konstytucja Rzeczpospolitej Polski
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
Ustawa o Systemie Oświaty
Ramowy Statut Szkoły Publicznej
Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców (EPA)
Powszechna Deklaracja Praw Dziecka
Karta Praw Rodziny
Konkordat Między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską
Przepisy wskazują m.in. na konieczność współdziałania z rodzicami w zakresie organizowania. planowania i udzielania pomocy oraz konieczność uzgodnienia z nimi zasad wzajemnej współpracy. Nakładają na szkołę obowiązek bieżącego przekazywania rodzicom informacji na temat potrzeb dziecka oraz sposobów ich zaspokajania.
Rodzic jest podmiotem upoważnionym do inicjowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej (ppp) dla swojego dziecka. Dyrektor szkoły ma obowiązek niezwłocznie poinformować rodziców na piśmie o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno- pedagogiczną oraz o ustalonych dla ucznia formach, sposobach i okresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jak też o wymiarze godzin. Rodzic może, ale nie musi wyrazić zgody na udział dziecka w zaproponowanych formach ppp ( obowiązuje zasada dobrowolności). Współpraca szkoły z rodzicami polega również na udzielaniu rodzicom informacji o efektach udzielanej ppp. Jeżeli pomimo udzielanej uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej nie następuje poprawa funkcjonowania ucznia, dyrektor, zazgodąrodziców ucznia, występuje do publicznej poradni z wnioskiem o przeprowadzenie diagnozy i wskazanie sposobu rozwiązania jego problemu.
W przypadku opinii o zindywidualizowanej ścieżce kształcenia na wniosek rodziców ucznia dyrektor ustala, z uwzględnieniem opinii, tygodniowy wymiar godzin zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem, uwzględniając konieczność realizacji przez ucznia podstawy programowej.
Dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego:
1)Współpraca nauczycieli z rodzicami dot. realizacji zadań służących zapewnieniu uczniowi posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, m.in.:
• wykonania zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
• warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów;
• zajęć specjalistycznych;
• innych zajęć odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów;
• integracji uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z uczniami pełnosprawnymi;
• przygotowania uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.
2) Rodzice mogą wnioskować lub wyrazić zgodę na udział w spotkaniu zespołu (tworzonego przez nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem) lekarza, psychologa, pedagoga, logopedy lub innego specjalisty.
3) Rodzice mogą wyrazić zgodę na udział innych podmiotów (poza poradnią psychologiczno-pedagogiczną) w dokonywaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka.
4) Rodzice mogą uczestniczyć w spotkaniach zespołu oraz w opracowaniu i modyfikacji programu oraz dokonywaniu ww. wielospecjalistycznych ocen.
O terminie każdego spotkania zespołu i możliwości uczestniczenia w tym spotkaniu, rodzice muszą być poinformowani pisemnym zawiadomieniem w sposób przyjęty w szkole.
5) Rodzice otrzymują kopię wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka oraz indywidualnego programu edukacyjno- -terapeutycznego.
Aktywny udział rodziców w planowaniu, organizowaniu i udzielaniu dziecku pomocy psychologiczno- pedagogicznej jest niezmiernie istotny z uwagi na informacje jakich mogą dostarczyć, a które umożliwią pogłębioną ocenę poziomu funkcjonowania dziecka, pozwolą na dobranie odpowiednich form i metod pracy z uczniem. Wymaga to stałych konsultacji z rodzicem danego dziecka i wymiany informacji na temat poczynionych obserwacji. W dłuższej perspektywie dobra współpraca pomiędzy szkołą , a rodzicami zwiększa skuteczność udzielanej ppp. Taki rodzaj kontaktu SZ-R umożliwia lepsze zrozumienie potrzeb dziecka. Współpraca z rodzicami powinna również zakładać kontynuowanie w domu zaplanowanych w szkole działań. Ważnym zadaniem szkoły w zakresie współpracy z rodzicami jest prowadzenie profesjonalnego, a jednocześnie przyjaznego i otwartego dialogu z uczniem i z jego rodzicami, zachęcanie ich do skorzystania z usług specjalistów w szkole, czy poradni, jeżeli pomoc udzielana w szkole okaże się niewystarczająca .
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana rodzicom uczniów polega także na wspieraniu rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności pomocy
psychologicznopedagogicznej dla uczniów, pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana rodzicom w formie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń.
Wspieranie dziecka razem przez szkołę i rodziców wymaga budowania w codziennym funkcjonowaniu dobrej wzajemnej relacji rodzica z nauczycielem. Na jakość tej relacji zatem ma wpływ zarówno rodzic, jak i nauczyciel. Dobra relacja polega na gotowości obu stron otwierania się na kontakt, na umiejętności wzajemnego słuchania, na ciągłym, wzajemnym uzupełnianiu się, zrozumieniu i umiejętności komunikowania się.
LITERATURA:
1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
3) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 lutego 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 4) Leśniewska K., Puchała E.: Organizacja procesu wspierania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: Ministerstwo Edukacji Narodowej Warszawa, 2011.
5) Mucha K. ,, Przepisy prawa, a planowanie, organizacja i prowadzenie pomocy psychologiczno- pedagogicznej dla dzieci i młodzieży”, Ośrodek Rozwoju Edukacji Warszawa, 2018.
6) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.